Tylko imię, nazwisko i numer PESEL wystarczyły
oszustom, by wyłudzić kilkanaście kredytów w sumie na dziesiątki tysięcy
złotych. Nic więcej się nie zgadzało: ani numer dowodu osobistego, ani
adres zamieszkania. Ich ofiarą padł pan Adam.
15 kredytów na kilkadziesiąt tysięcy złotych – tyle do spłaty ma obecnie pięćdziesięciolatek z Wałcza.
O całej sprawie dowiedział się, gdy komornik wszedł na jego konto i
zablokował środki. Okazało się, że działał w imieniu e-sądu, który
zasądził windykację należności na poczet firmy pożyczkowej, o której Pan
Adam nigdy nie słyszał.
Pan Adam swoją historię kredytową sprawdził od razu w Raporcie BIK.
Okazało się, że w ciągu ostatnich dwóch lat „zaciągnął” aż 15 kredytów w
różnych firmach pożyczkowych i parabankach!
Gdyby regularnie monitorował swój Raport BIK oraz korzystał z Alertów BIK do tej sytuacji mogłoby w ogóle nie dojść. Jak działali oszuści i
jak się chronić przed takim wyłudzeniem?
Pożyczki przy „minimum formalności”
Zaczęło się od wyłudzeń drobnych kwot. Oszust – bo policja na ten
moment poszukuje jednej osoby – telefonicznie lub za pomocą formularza
internetowego zgłaszał się do firm pożyczkowych, które przy udzielaniu
kredytu proponują „minimum formalności”.
Podawał dane należące w sumie do trzech osób: imię, nazwisko i PESEL
Pana Adama, numer dowodu osobistego jakiejś pani oraz adres zameldowania
trzeciej osoby.
Przy uproszczonej procedurze szybkiej pożyczki pracownik firmy nie
dokonywał dokładnej weryfikacji tych danych – przede wszystkim nigdy nie
widział na oczy klienta, ani jego dowodu osobistego. Imię, nazwisko i
PESEL sprawdzał tylko w bazie PESEL, a tu wszystko się zgadzało.
Pierwsze pożyczki opiewały na stosunkowo małe kwoty – 200, 300, 500
zł. Apetyt oszusta rósł w miarę jedzenia: jeden z ostatnich kredytów
wyniósł aż 8 tys. zł.
Zaoczny wyrok e-sądu
Ponieważ pożyczki były niespłacane, a ponaglenia wysyłane na
nieprawidłowy adres, firma pożyczkowa sprzedała wierzytelność firmie
windykacyjnej. Ta wniosła sprawę do e-sądu, który zaocznie, bez
dokładnej weryfikacji tożsamości pozwanego, wydał wyrok. Jak to możliwe?
E-sądy działają w trybie uproszczonym. Ustalenie tożsamości pozwanego
spoczywa na powodzie. E-sąd weryfikuje pozwanego tylko w bazie PESEL, a
tu znowu wszystko się zgadzało (w bazie PESEL nasze dane nieodpłatnie
mogą sprawdzić organy administracji publicznej, sądy, policja,
prokuratura itp. oraz odpłatnie inne podmioty, które „wykażą interes
prawny”, np. operatorzy sieci komórkowych, jeśli chcemy podpisać z nimi
umowę, banki, ubezpieczyciele, itp.).
Ponieważ korespondencja nie trafiała na właściwy adres, Pan Adam w
ogóle nie wiedział o toczącym się postępowaniu! Sąd wydał wyrok, który
się uprawomocnił, a windykacją zajął się komornik.
Alerty BIK uniemożliwiłyby oszustwo
Do całej sprawy mogłoby nie dojść, gdyby Pan Adam miał aktywowane Alerty BIK oraz regularnie sprawdzał swój Raport BIK.
Wówczas za każdym razem, gdy oszust próbowałby zaciągnąć kredyt na
jego dane, pan Adam dostałby sms-a z Biura Informacji
Kredytowej. Mógłby podjąć odpowiednie kroki, np. poinformować firmę
pożyczkową o próbie wyłudzenia, zawiadomić policję, itp.
Alerty wysyłane są do klientów BIK w momencie, gdy:
- w BIK pojawią się informacje o próbie uzyskania kredytu na Twoje dane
- do BIK wpłynie informacja o opóźnieniu w spłacie Twojego kredytu
- ktoś zapyta o Twoje dane albo zostaniesz wpisany jako dłużnik do
Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, co może Cię uchronić przed próbą
wyłudzenia np. abonamentu komórkowego, telewizyjnego lub podpisania w
Twoim imieniu innej umowy
Zapytania kredytowe do BIK kierują instytucje finansowe – banki lub
firmy pożyczkowe, celem weryfikacji wiarygodności klienta. Banki są
zobowiązane do takiej weryfikacji na mocy ustawy prawo bankowe. Firmy
pożyczkowe mają takie zalecenie od Komisji Nadzoru Finansowego.
Sprawdzaj swoją historię kredytową!
Ponadto gdyby pan Adam regularnie sprawdzał swój Raport BIK,
informację o wyłudzonych kredytach zobaczyłby znacznie wcześniej – nawet
gdyby oszust spłacał raty w terminie.
Raport BIK pokazuje bowiem wszystkie nasze zobowiązania finansowe – zarówno te spłacane w terminie, jak i te z opóźnieniem.
Niestety pan Adam dowiedział się o całej sprawie bardzo późno: w momencie, gdy zapadł już prawomocny wyrok.
Jedyną opcją, by wyplątać się z takiej sytuacji jest zaskarżyć wyrok
e-sądu, a to bardzo czasochłonna i kosztowna procedura: trzeba wynająć
prawnika, poświęcić cenny czas. Dlatego lepiej chronić się, zanim
wpadnie się w tak poważne tarapaty.
