Według ostatnich danych GUS (za sierpień 2022) ceny wzrosły 16,1 procent w skali roku. Skutki tego odczuwamy podczas wizyt w sklepach, korzystania z usług, płacenia rachunków za prąd i gaz. Dodatkowo wzrosło też oprocentowanie kredytów bankowych, co szczególnie odczuwają osoby mające kredyty hipoteczne. Niektóre raty kredytowe wzrosły nawet dwukrotnie od czasu, gdy NBP po raz pierwszy podniósł stopy procentowe (w październiku 2021 roku).
Jak poradzić sobie w tych trudnych czasach – oto kilka porad dla osób zmagających się ze spłatą wysokich rat w czasie, gdy wszystko inne również drożeje.
Planowanie budżetu domowego
Często najprostsze rozwiązania okazują się najlepsze. Tak jest też w tym przypadku. Dlatego też planuj rozsądnie swoje wydatki i notuj je. Dzięki temu zobaczysz, które z nich są niekonieczne i gdzie możesz poszukać oszczędności. Czasem może to wymagać pewnych zmian w stylu życia. Jednak nie muszą stać się zbyt dotkliwe. Jeśli na przykład codziennie kupujesz kawę na mieście, to z tych niewielkich kwot, robią się po pewnym czasie poważne sumy.
Ponadto na przykład, jeśli robisz zakupy w internecie, skorzystaj z porównywarek cenowych i wyszukaj najtańszą opcję. Uwzględnij też koszty dostawy, najlepiej wybierając darmową opcję. Warto też zmniejszyć koszty komunikacji. Ceny paliwa wzrosły tak bardzo, że warto rozważyć korzystanie z transportu miejskiego. Jeśli nie masz wygodnego dojazdu do pracy, poszukaj w sąsiedztwie osób, jeżdżących w tym samym kierunku i podzielcie się kosztami benzyny. Kolejne pomysły na oszczędności to gotowanie w domu (zamiast wychodzenia do restauracji) czy wypożyczanie książek w bibliotece.
W okresie rosnących rachunków za mieszkania konieczne może okazać się oszczędzanie ogrzewania (na przykład zmniejszanie go czy wyłączanie, gdy wyjeżdżamy). Nie bez znaczenia jest też zmniejszenie zużycia wody. Warto więc przestawić się z kąpieli na prysznic. Pilnujmy też, by woda nie lała się bez powodu, choćby podczas mycia zębów.
Nadpłata kredytu – sposób na obniżenie kosztów
Planowanie i ograniczanie wydatków poszłyby jednak na marne, gdybyś później zaoszczędzone pieniądze roztrwonił. Dlatego też środki te warto wykorzystać choćby na nadpłatę kredytu. Polega ona na oddaniu większej kwoty, niż wynika z harmonogramu. Ta dodatkowa płatność zmniejsza pozostały do zwrotu kapitał. Dzięki temu nie są naliczane od niego kolejne odsetki. To rozwiązanie wyjątkowo potrzebne w czasie, gdy to właśnie część odsetkowa okazuje się (wskutek wzrostu stóp procentowych) szczególnie wysoka.
Innym, czasem nawet bardziej opłacalnym na dłuższą metę sposobem, może okazać się skrócenie okresu kredytowania. Dzięki temu całkowita kwota, jaką musisz zwrócić bankowi, staje się mniejsza. Z drugiej strony miesięczna rata może się wówczas zwiększyć (gdyż rat będzie mniej). Dlatego też bank przed ewentualnym wyrażeniem zgody na skrócenie okresu kredytowania zweryfikuje ponownie Twoją zdolność kredytową.
Konsolidacja kredytów
Jeśli masz kilka zobowiązań, spróbuj przenieść je do jednego banku. Jeśli jego oferta okaże się korzystna, to konsolidacja pozwoli Ci obniżyć oprocentowanie. Choć to rozwiązanie oznacza ulgę w kieszeni, to nie jest dostępne dla każdego. Bank udzielający kredytu konsolidacyjnego sprawdzi Twoją zdolność kredytową. Ta wskutek ogólnie wyższych kosztów zobowiązania (w związku z podwyżkami stóp) może zaś okazać się gorsza niż w momencie, gdy podpisywałeś pierwotną umowę.
Wakacje kredytowe
W tym kontekście warto też wspomnieć o ustawowych wakacjach kredytowych. Oznaczają one możliwość zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego w złotówkach oraz na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Rozwiązanie to może objąć maksymalnie 8 miesięcy:
- sierpień i wrzesień 2022 roku;
- dwa miesiące z ostatniego kwartału 2022 roku;
- po jednym miesiącu w każdym kwartale 2023 roku.
Podczas wakacji bank nie pobiera rat (kapitałowych ani odsetkowych), a jedynie ubezpieczenie od kredytu. Za skorzystanie przez klienta z tej możliwości instytucjom finansowym nie wolno pobierać opłat. Jednak okres kredytowania ulega odpowiedniemu wydłużeniu.
Decyzja o skorzystaniu (bądź nie) ze wspomnianej opcji należy do Ciebie. Jeśli jednak postanowisz zrobić użytek z wakacji kredytowych, to pamiętaj o rozsądnym gospodarowaniu „dodatkowymi” pieniędzmi. Możesz je przeznaczyć na nadpłatę kredytu lub też starać się o skrócenie okresu kredytowania.
Spojrzenie w przyszłość
Przy długoterminowych zobowiązaniach musisz liczyć się z kilkakrotnymi cyklami wzrostów i obniżek stóp procentowych. Te ostatnie znajdują się obecnie na dość wysokim poziomie, jednak w przyszłości sytuacja prawdopodobnie ulegnie zmianie. O tej zmienności warto pamiętać przy ewentualnym zaciąganiu kolejnych zobowiązań.
